Bormio 2000 vanuit Bormio
Passo di Gavia vanuit Ponte di Legno
Passo del Mortirolo vanuit Mazzo di Valtellina
Passo dello Stelvio vanuit Prato allo Stelvio vanuit Bormio

Bormio 2000 (1e categorie)

waardering klim

waardering beste tijd

datumafstandvoettophoogteverschilstijging (%)tijdgemiddelde
08-08-20059,6 km1203m1938m735m7,7 (11,0 max)38:3614,9 km/u


De klim naar Bormio 2000 is in veel opzichten te vergelijken met die naar Les Deux Alpes in de Franse Alpen. Ze hebben een mooie brede weg, zijn van ongeveer dezelfde lengte en leiden je door eenzelfde soort omgeving. Toch is Bormio 2000 een behoorlijk stuk zwaarder. De klim reikt niet alleen zo'n 300 meter hoger, hij is vooral steiler dan Les Deux Alpes. De col is echter wel gelijkmatig en daarom niet echt een killer.

Bormio 2000 is niet veel meer dan een skistation van waaruit een kabelbaan je naar Bormio 3000 kan brengen. In de Giro d'Italia van 2004 was de latere eindwinnaar Damiano Cunego er de beste. De laatste rechte lijn naar het skistation leent zich ook perfect voor mannen met een goede sprint bergop.

Bormio 2000 is, net als Les Deux Alpes, ideaal gesitueerd tussen de echte Alpenreuzen en is daarom een ideale col om te wennen aan het klimwerk.

Ook voor ons was Bormio 2000 een opwarmer. Het was met de Passo dello Stelvio, de Passo di Gavia en de Passo del Mortirolo nog op het programma een logische keuze. Voor het eerst reed ik omhoog met een hartslagmeter. Ik wilde wel eens weten hoe mijn hart reageert op dergelijke inspanningen en of ik een ontwikkeling zou zien gedurende de vakantie.

Wat die dag opviel was dat mijn hartslag direct hoog lag maar dat ik hem, mede door het gelijkmatige karakter van de klim, tamelijk stabiel net onder mijn omslagpunt (178-180) kon houden. Na een kilometer of drie vroeg een fietsmaat wat mijn hartslag was. Mijn antwoord was voor hem reden om mij te laten gaan. De zijne zat ruim boven zijn omslagpunt en hij was zichzelf al aan het opblazen.
Een hartslagmeter liegt niet en elke extra inspanning wordt direct zichtbaar. Toch is een hartslagmeter niet altijd een juiste raadgever. Het kan ook negatief uitpakken als je je er te veel door laat sturen, zeker op een korte klim.

Ik vond een goed, strak tempo met een hartslag rond de 173, gevolgd door een laatste kilometer tegen mijn maximum. De klim was te kort om helemaal stuk te gaan, maar het was een goede eerste test.


Passo di Gavia (hors categorie)

waardering klim

waardering beste tijd

datumafstandvoettophoogteverschilstijging (%)tijdgemiddelde
14-08-200516,5 km1273m2621m1348m8,2 (15,0 max)1:13:4813,4 km/u


De Passo di Gavia is een beruchte col in Noord-Italië. Legendarisch is de 14e etappe in de Giro d'Italia van 1988 (5 juni, CHIESA IN VALMALENCO - BORMIO), waarin Johan van de Velde in sneeuw, vrieskou en een snijdende wind als eerste boven komt, maar niet meer op de fiets naar beneden kan. Hij stapt in een busje en klimt drie kilometer voor de streep weer op de fiets. Erik Breukink schrijft die dag geschiedenis door de etappe te winnen.

De col is tamelijk lang, grillig en af en toe heel erg steil. Volgens de statistieken is de maximale stijging 'slechts' 12,2%. Toch passeer je tamelijk snel een bordje waarop "16%" staat en vanaf waar de weg heel erg smal en vooral steil wordt. Even later volgt er nog zo'n stuk met een bordje dat "14%" aangeeft. Ook de hoogte maakt de berg tot een van de zwaarste in Europa, althans op papier. De omgeving schijnt heel erg mooi te zijn. Helaas heb ik hier niet veel van meegekregen en dat kwam dit keer niet omdat ik er geen oog voor had ...

Mijn tocht over de Passo di Gavia was bijzonder. De weersomstandigheden waren niet ideaal voor een topprestatie, maar de slagregens, de wind en de kou motiveerden mij enorm. Ik was niet bang voor wat er komen zou en ben in een roes naar boven gereden in een tijd die ik vermoedelijk niet snel zal evenaren. Misschien is mijn eindtijd echter minder goed dan ik hem nu inschat omdat ik hem ook afzet tegen de tijden van mijn fietsmaten, van wie de motivatie aanzienlijk minder was. Ik was al omgekleed toen de eerste op de top arriveerde. Wat ik ook deed, mijn benen deden die dag nooit echt pijn. Ook mijn hartslag bleef relatief laag.

Wie aan de Passo di Gavia begint kan maar beter weten dat er zich een paar kilometer onder de top een onverlichte tunnel bevindt. Zonder licht heb je daar echt een probleem, maar zelfs met licht is het er niet fijn.
De tunnel is zo'n 500 meter lang met een bocht aan het eind waardoor je het einde pas ziet als je er al bijna bent. De tunnel is aan de zijkanten ook helemaal dicht waardoor het geluid van het verkeer enorm wordt versterkt.
Ik wist van het bestaan van de tunnel. Toen ik hem inreed was er vanwege het barre weer ook buiten weinig licht. De enige houvast voor de richting waarin ik reed was de dubbele streep in het midden van de weg. Beide zijkanten zag ik niet. Ik zal niet snel vergeten hoe het voelde toen er mij eerst een auto van achteren naderde en later een vrachtwagen van voren. Heel erg opgelucht was ik toen ik weer de slagregens en de kou voelde...


Passo del Mortirolo (hors categorie)

waardering klim

waardering beste tijd

datumafstandvoettophoogteverschilstijging (%)tijdgemiddelde
13-08-200512,4 km552m1852m1300m10,5 (14,2 max)abandonn.v.t.


De Passo del Mortirolo is zonder twijfel een van de allerzwaarste cols in Europa. De col is niet bijzonder lang, maar wel bijzonder steil. Het profiel hiernaast spreekt wat dat betreft voor zichzelf.
De col is erg fraai. Je rijdt vrijwel de hele klim tussen de gevarieerde begroeiing over een smalle, goed lopende weg, met hier en daar wat huisjes. Met de auto is het wel een beetje oppassen omdat het veel te smal is om een tegenligger te passeren en er niet veel mogelijkheden zijn om je auto langs de kant de zetten. Er is echter weinig verkeer op deze col.

In voorbereiding op de Tour van 2005 reed Lance Armstrong de Mortirolo en dit is wat hij er van vond:

"It's a terrible climb...it's perfect for a mountain bike. On the hardest parts, I was riding a 39x27 and I was hurting, really hurting. It's the hardest climb I've ever ridden."

Ik kan er nu over meepraten ...

Als Armstrong tijdens een training pijn heeft met 39x27, is het geen schande dat ik dat ook had met een 39x26.
Mijn goede moed aan de voet was snel verdwenen. Na 24 minuten hield ik het voor gezien. Toch was ik niet uitgeput of verkrampt. Ik kreeg de pedalen gewoon niet meer rond. Dat was voor het eerst in mijn leven en het was best vreemd.

Eigenlijk had mijn ervaring op de Passo del Mortirolo veel weg van de ervaringen die ik in Zuid-Limburg wel eens heb. De Gulpenerberg, de Keutenberg en de Eyserbosweg dwingen mij op mindere momenten om staand op de pedalen en sleurend aan het stuur naar boven te rijden. Maar in Zuid-Limburg is de top altijd binnen bereik en duurt de marteling hoogstens een paar honderd meter. Op de Mortirolo begon het al na een paar minuten en wist ik dat ik er zeker zeventig over zou gaan doen.
Met die wetenschap in het achterhoofd en het Keutenberggevoel in de benen, bleek opgeven na ruim vier kilometer de enige optie. Ik heb na afloop ook niet het gevoel gehad dat het misschien toch wel had gekund, en dat zegt veel ...


Passo dello Stelvio
(vanuit Prato allo Stelvio, hors categorie)

waardering klim

waardering beste tijd

datumafstandvoettophoogteverschilstijging (%)tijdgemiddelde
16-08-200525,0 km925m2758m1833m7,3 (9,8 max)1:49:0613,7 km/u


De Passo dello Stelvio is van de cols op deze site zonder enige twijfel de meest slopende. Vanuit Prato allo Stelvio is de col in alle opzichten onovertroffen. De klim vanuit Bormio heeft een heel ander karakter en is ook minder zwaar. Toch doet ook deze kant niet onder voor bijvoorbeeld de Col de la Madeleine.

Zo nu en dan wordt de zwaarste kant van de col opgenomen in het rittenschema van de Giro d'Italia, zoals ook in 2005. Zo kon ik op televisie vast zien wat mij te wachten stond. Maar hoe indrukwek-kend dat ook was, het was niets vergeleken bij de eerste echte kennis-making met de Stelvio.

Dat was in de auto op weg naar de camping aan de andere kant van de Stelvio. Tijdens de eerste tien kilometer werd ik nog in de verleiding gebracht om te denken "nou, dit valt nog best mee". Vanaf het bordje "48" was dat wel over. De weg slingert zich vanaf daar razendsnel naar grote hoogte, met 48 enorm scherpe haarspeld-bochten en soms erg slecht wegdek. De derde versnelling van onze auto hebben we ook nauwelijks nog kunnen gebruiken. De Stelviobochten zijn allesbehalve bochten waarin je even kunt drinken zoals op Alpe d'Huez.

Op de fiets was de kennismaking nog minder aangenaam. De temperatuur in het dal was die dag krap 20 graden. Daarvan waren er op de top nog maar heel weinig over. De kou maakte de beklimming vooral in de laatste vijf kilometer meer een overlevingstocht dan een strakke tijdrit. Ik heb slechts heel af en toe het gevoel gehad dat ik lekker aan het fietsen was. Ik zou mezelf kunnen doen geloven dat het een tweede keer allemaal wat soepeler moet kunnen verlopen, maar ik vrees dat de Passo dello Stelvio genoeg wapens bezit om elke bedwinger te slopen.

In de laatste kilometers heeft de Stelvio nog
genoeg wapens over om je de nekslag te geven.
Het zuurstofgehalte in de lucht neemt af en erger nog, de kou gaat zich vastbijten in je spieren. En als je pech hebt staat de altijd aanwezige wind ook nog eens in de verkeerde richting. Zie voor meer persoonlijke ervaringen het verhaal Cultuurvakantie.

In de eerste zeven kilometer is het de overmoed die op de loer ligt. Daarna wachten de haarspeldbochten en de niet meer afnemende stijging. Ongetwijfeld komt er ook een punt waarop je het geestelijk zwaar krijgt; je hebt al zoveel hoogtemeters overwonnen en nog heb je het gevoel er nog lang niet te zijn. Dat gevoel wordt boven de boomgrens overigens voortdurend bevestigd door het beeld dat elke keer op je netvlies verschijnt als je voor je (of soms naar links) kijkt (zie hiernaast).

 


Passo dello Stelvio (vanuit Bormio, hors categorie)

waardering klim

waardering beste tijd

datumafstandvoettophoogteverschilstijging (%)tijdgemiddelde
10-08-200521,3 km1240m2758m1518m7,1 (9,8 max)1:30:3114,1 km/u


De Passo dello Stelvio vanuit Bormio lijkt in geen enkel opzicht op de legendarische beklimming aan de andere kant van de berg. De wegen zijn er mooi, overwegend breed en ze lopen gedurende vele kilometers zonder haarspeldbochten. Ook de omgeving is anders, minder gevarieerd onder de boomgrens en minder grauw erboven.

Wat deze kant van de col vervelend maakt zijn de talrijke tunneltjes in het eerste deel van de klim. Omdat de Passo dello Stelvio een doorgaande weg is, is het er vaak druk. Vooral motorrijders leven zich er uit op de mooie overzichtelijke wegen. In de tunneltjes is het dan tamelijk gevaarlijk, zeker omdat een aantal tunneltjes halfweg een wegversmalling hebben. Fluoriserende hesjes, verlichting en een helm zijn daar zeker niet overbodig.

Mijn beklimming was een enorme beproeving. Ik had me voorgenomen om vanaf de voet meteen volle bak te gaan om dan maar te zien of ik dat tot de top zou redden. Vrijwel de volledige anderhalf uur lag mijn hartslag rond de 180 slagen per minuut. Wie hard van start gaat klapt ongenadig hard ineen als hij toegeeft aan de vermoeidheid die veel te snel om de hoek komt kijken. Omdat ik én snel van start was gegaan én tot de laatste kilometer werd opgejaagd door een verrassend sterke fietsmaat werd het een van de zwaarste beklimmingen die ik tot op heden heb gedaan. De laatste drie kilometer waren echt gruwelijk en duurde voor mijn gevoel een eeuwigheid. Desondanks denk ik dat mijn tijd vrij aardig is, voornamelijk omdat ik me nergens ook maar een beetje heb ingehouden. Ik had zeker geen superdag, maar ook geen slechte. En de wind stond gunstig, wat gezien de lange rechte stukken niet onbelangrijk is.

Al met al bleek de Passo dello Stelvio het monster dat ik in hem had gezien. Op de top was ik beide keren slechts opgelucht dat het er op zat. Voor tevredenheid over mijn prestatie was bijzonder weinig plaats en dat was niet omdat daar geen aanleiding toe was. Ook psychisch bleek de Stelvio zwaar.
Nu ik weer terugkijk op beide beklimmingen zou ik echter zo weer op de fiets stappen, maar ik besef en weet dat dat wel erg makkelijk gezegd is, zo vanachter mijn computer ...